انواع مختلف تخصص های تصویر برداری از بدن

از آنجایی که می توان از رادیولوژی و سونوگرافی برای مشاهده قسمت های مختلف بدن استفاده کرد، انواع مختلفی از تخصص های این رشته ها به وجود آمده است. رادیولوژی و تصویر برداری از نواحی های خاص بدن مانند شکم، قلب، مغز و ... به مهارت و تخصص نیاز دارد. یک متخصص سونوگرافی می تواند به طور ویژه برای بررسی مسائل مربوط به قلب، شکم، مغز یا سایر اندام ها آموزش ببیند. رادیولوژیست ها نیز می توانند در تصویر برداری از نواحی مختلف بدن آموزش ببینند. در ادامه به بررسی انواع تخصص های موجود در این رشته ها می پردازیم.

 رادیولوژی و سونوگرافی تشخیصی پزشکی

رادیولوژی و سونوگرافی تشخیصی پزشکی برای کارهای تشخیصی و درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند. تکنسین های این تخصص باید زبان پزشکی و آناتومی اولیه انسان را بدانند و همچنین نحوه نوشتن گزارش، استفاده از تجهیزات سونوگرافی و ارائه تصاویر سونوگرافی به پزشک را نیز بیاموزند. تصویربرداری تشخیصی نیز خود به چندین تخصص تقسیم می شود که در ادامه به طور مختصر آورده شده اند :

شکم: برخی از متخصصان رادیولوژی و سونوگرافی برای تصویر برداری تخصصی از  شکم و اندام های شکمی آموزش دیده اند. برای انجام تصویربرداری از شکم و اندام های مربوطه، نیاز است که تکنسین دانش نسبتا پیشرفته ای از شکم و اندام های درون آن داشته باشد. متخصص سونوگرافی به دنبال ناهنجاری هایی مانند تومور، سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا، آسیب بافتی و ... در ناحیه شکمی می باشد. متخصصان سونوگرافی شکم برای درک کامل سیستم های شکمی آموزش های گسترده ای را پشت سر می گذارند تا بتوانند به پزشکان در تشخیص بیماری های این ناحیه از بدن کمک کنند.

زنان و زایمان (OB/GYN): متخصصان رادیولوژی و سونوگرافی OB/GYN در یکی از رایج ترین تخصص های سونوگرافی پزشکی تشخیصی تخصص دارند. این سونوگرافیست ها در گرفتن تصاویر تشخیصی از سیستم تناسلی زنان و جنین در دوران بارداری آموزش دیده اند. نکه مهم در این نوع تصویر برداری حفظ سلامت زنان باردار و جنین است. بنابراین سونوگرافیست های زنان و زایمان باید از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل کنند و در عین حال به دنبال رشد و نمو طبیعی، عوارض بارداری و ناهنجاری ها نیز باشند.

پستان: در این نوع تصویر برداری با استفاده از رادیولوژی و سونوگرافی، از پستان، غدد لنفاوی و بافت اطراف سینه تصاویر مختلفی گرفته می شود. سونوگرافی سینه معمولا برای زنانی که بافت سینه متراکم دارند نیز استفاده می شود. سونوگرافی سینه به دنبال علائمی مانند کیست، تومور و توده‌هایی که می‌توانند نشان دهنده یک بیماری در حال رشد باشند، انجام می شود. از آنجا که سونوگرافی نمی تواند سرطان ها را به صورت دقیق تشخیص دهد، توده ها و مناطقی که در تصویر دارای لکه های تیره هستند، می توانند با نمونه برداری از بافت مورد آزمایش و بررسی قرار گیرند. تجهیزات سونوگرافی همچنین می تواند برای هدایت سوزن برای برداشتن مایع از کیست یا در تهیه بیوپسی استفاده شوند. نکته دیگر در مورد تصویر برداری از سینه، استفاده از سونوگرافی به دلیل عدم وجود پرتوهای مضر است.

اکوکاردیوگرافی جنین: از دیگر کاربرد های رادیولوژی و سونوگرافی، تعیین سلامت قلب جنین با سونوگرافی OB/GYN است. اکوی قلب جنین قبل از زایمان، آناتومی، آسیب شناسی، فیزیولوژی و همودینامیک قلب را ارزیابی می کند. این امر به پزشکان و جراحان امکان می‌دهد تا هر گونه نقص قلبی را زودتر تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را ارائه دهند. بنابراین این سونوگرافیست باید توانایی و دانش گسترده ای در مورد تفاوت بین عملکرد طبیعی و غیر طبیعی قلب جنین داشته باشند.

سونوگرافی کودکان: متخصصان رادیولوژی و سونوگرافی کودکان در گرفتن تصاویر سونوگرافی از اطفال تخصص دارند. بخش‌های خاصی از بدن که این سونوگرافیست‌ها روی آنها تمرکز خواهند کرد شامل قفسه سینه، ستون فقرات، سر، مفصل، لگن و سیستم ادراری تناسلی است. نحوه برخورد مناسب با کودک و خانواده او، از نکات مهمی است که تکنسین های این تخصص باید آموزش ببینند و به آن توجه کنند.

نوروسونولوژی: نوروسونوگرافی که به عنوان تصویربرداری عصبی نیز شناخته می شود، یک حوزه بسیار تخصصی از رادیولوژی و سونوگرافی است. نوروسونوگراف ها از سونوگرافی داپلر ترانس کرانیال استفاده می کنند که دارای پرتوها و فرکانس های خاصی برای نظارت و اندازه گیری جریان خون در مغز است. از آنجایی که مغز به ستون فقرات و سیستم عصبی مرتبط است، نورسونوگراف با تصویر برداری از این نواحی طیف وسیعی از اختلالات از جمله تومورهای مغزی، کیست ها، آلزایمر، سکته مغزی، آنوریسم، فلج، صرع و علل آن ها را تشخیص می دهند.

 سونوگرافی تشخیصی قلب

رادیولوژی و سونوگرافی قلب که به عنوان اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب نیز شناخته می شوند، به طور خاص به متخصصان قلب برای تشخیص مشکلات قلبی کمک می کند. تصاویر تهیه شده از قلب به صورت دو بعدی و سه بعدی حفرات و عضلات قلب را نشان می دهد. بررسی این تصاویر می تواند علائم و بیماری های مرتبط با قلب را آشکار کند. بنابراین علاوه بر نوار قلب، یکی از مهم ترین تکنیک هایی که به تشخیص بسیاری از آسیب های قلبی کمک می کند، تصویربرداری از قلب با استفاده اشعه ایکس یا امواج اولتراسونیک است.

رادیولوژی و سونوگرافی اسکلتی عضلانی

از جمله مهمترین کاربرد ها و تخصص های رادیولوژی و سونوگرافی، تصویربرداری از سیستم عضلانی و اسکلتی بدن است. یک متخصص سونوگرافی اسکلتی عضلانی از سیستم اسکلتی و ماهیچه ها از جمله مفصل ها، اعصاب های مرتبط، رباط ها، تاندون ها در سراسر بدن عکس می گیرد. این تصاویر اولتراسوند می تواند به تشخیص شرایط و بیماری هایی که ممکن است بر تحرک بیمار تاثیر بگذارد، کمک کند. به عنوان مثال، متخصص رادیولوژی در این زمینه به دنبال شرایطی مانند رگ به رگ شدن، پارگی، آرتریت، فتق، کیست، آسیب بافت نرم، فتق دیسک و موارد دیگر هستند تا به پزشک در تشخیص بیماری کمک کنند.

متخصص عروق

سونوگرافیست های عروقی که به عنوان متخصصان عروق در این رشته نیز شناخته می شوند، از نزدیک با متخصصان قلب و جراحان برای تشخیص اختلالات و بیماری های مختلف مربوط به سیستم عروقی همکاری می کنند. یک متخصص سونوگرافی عروق، وریدها و شریان های بیماران را از نظر لخته یا انسداد معاینه می کند. همچنین ممکن است از آنها خواسته شود که شرح حال بیمار را جمع آوری کنند، اسکن انجام دهند و یک گزارش اولیه از تصاویر گرفته شده، برای پزشک تهیه کنند.