سونوگرافی چند بعدی

اسکن های اولتراسوند که به عنوان سونوگرافی نیز شناخته می شوند، از انعکاس امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر رادیولوژی به صورت دو بعدی، سه بعدی و چهار بعدی استفاده می کنند. در این تکنیک، امواج صوتی (اولتراسوند) به بافت‌ها، مایعات بدن و استخوان‌ها برخورد می کند. سپس انعکاس آنها توسط رایانه ثبت می شود. مبدل ها این انعکاس را دریافت و به تصویر تبدیل می کنند. تصاویر را می توان به عنوان عکس در یک صفحه ویدئویی مشاهده کرد. این تصاویر اولتراسوند به پزشکان این امکان را می دهد تا راهی ایمن و بدون درد برای دیدن اندام های داخل بدن داشته باشند.

اولتراسوند در بارداری

سونوگرافی یک تکنیک بسیار آسان است که به پزشک امکان می دهد رشد جنین را در طول بارداری مشاهده کند. به طور معمول، سه اولتراسوند در دوران بارداری انجام می شود که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. اولتراسوند معمولا در هفته های 12، 20 و 32 بارداری انجام می گیرد. در هر صورت، بسته به تصویری که ارائه می دهند، انواع مختلفی از اولتراسوند وجود دارد. معمولی ترین نوع اسکن اولتراسوند، اسکن دو بعدی است که تصویر آن نسبت به سایر اسکن ها شفافیت کمتری دارد. اگر اولتراسوند سه بعدی انجام شود، علاوه بر مشاهده جنین، حجم و رنگ نیز به ویژگی های تصویر اضافه می شود. در نهایت، اگر اولتراسوند 4 بعدی انجام شود، تصویر بسیار واضح تر خواهد بود و می توان حرکت جنین را نیز مشاهده کرد.

معرفی سونوگرافی دو بعدی، سه بعدی و چهار بعدی

سونوگرافی استاندارد 2 بعدی یک تصویر مسطح و سیاه و سفید را بر روی صفحه نمایش نشان می دهد. اسکن دو بعدی را می توان در هر سه ماهه بارداری انجام داد، اما اغلب در اوایل بارداری برای تایید بارداری و کمک به تعیین تاریخ زایمان انجام می شود. تنها چهار هفته پس از لقاح، ضربان قلب را می توان در اولتراسوند تشخیص داد. این اسکن معمولا در هفته 20-18 بارداری تکرار می شود تا رشد و تکامل طبیعی جنین بررسی شود. همچنین در صورت تمایل جنسیت نوزاد مشخص گردد.

یک سونوگرافی سه بعدی با ادغام مجموعه ای از تصاویر دو بعدی گرفته شده از زوایای مختلف، موجب تشکیل یک تصویر سه بعدی از جنین می گردد. به دلیل افزایش وضوح و دید، اولتراسوند های سه بعدی نمایش دقیق و واقعی تری از جنین در حال رشد را به تصویر می کشند. اولتراسوند سه بعدی به ما امکان می دهد جزییات بیشتری در مورد جنین بدست آوریم. به همین در تشخیص شکاف لب و شکاف کام و بیماری های قلبی در جنین بسیار مفید می باشد. همچنین به والدین این فرصت منحصر به فرد را می دهند تا برای اولین بار چهره کودک خود را ببینند.

سونوگرافی 4 بعدی با اولتراسوند سه بعدی متفاوت است زیرا بعد زمان را اضافه می کند و یک فیلم زنده از جنین در حال رشد و حرکت ارائه می دهد. لگد زدن، کشش، خمیازه کشیدن، مکیدن انگشت شست، باز و بسته کردن چشمان و ... همگی با استفاده از اولتراسوند چهار بعدی قابل مشاهده هستند. اسکن 4 بعدی تصویر  غیر متحرک از اولتراسوند سه بعدی را زنده می کند.

تفاوت انواع سونوگرافی

به دلایل پزشکی، انجام حداقل یک سونوگرافی دو بعدی از جنین در دوران بارداری توصیه می شود. استفاده از اولتراسوند دو بعدی اطلاعات زیادی را در اختیار سونوگرافیست قرار می دهد. این نوع اولتراسوند یک بررسی کامل از سلامتی جنین انجام می دهد تا مطمئن شود که کودک مطابق با زمان بندی مشخص شده، رشد کرده و سالم است و حتی جنسیت را تعیین می کند. در برخی موارد نیز ناهنجاری های مختلف را تشخیص می دهد.

سونوگرافی سه بعدی با اسکن دو بعدی استاندارد متفاوت است زیرا شامل یک بعد سوم است که در نتیجه تصاویر اولتراسوند فوق واقعی با عمق و جزئیات بیشتر، برخلاف تصویر سیاه و سفید مسطح  ایجاد می کند. در نتیجه، یک اولتراسوند سه بعدی می‌تواند اطلاعات بیشتری در مورد رشد کودک، مانند ویژگی‌ها و حالات صورت یا وجود یک ناهنجاری که نیاز به مطالعه بیشتر دارد را نشان دهد. این موارد می تواند به پزشک کمک کند تا در زمان مناسب ناهنجاری های موجود را تشخیص و در صورت امکان درمان کند. اسکن 4 بعدی شامل زمان به عنوان بعد چهارم است و یک سری فیلم کوتاه از چرخیدن، خمیازه کشیدن، لبخند زدن، کشش و گاهی اوقات حتی تمرین گریه کودک را ارائه می دهد.

آیا اسکن سه بعدی ایمن است؟

اگرچه سونوگرافی از تشعشعات غیر یونیزه برای ارسال امواج صوتی به بدن استفاده می کند، اما ممکن است قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این انتشار، خطراتی را به همراه داشته باشد. متاسفانه، بیشتر مراکز ممکن است بیش از حد بر روی دریافت یک تصویر یا ویدیو کامل از کودک تمرکز کنند و بنابراین بیش از حد لازم، کودک و مادر در معرض امواج صوتی قرار می گیرند. با این حال، در حال حاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد اسکن 3بعدی و4بعدی به طور بالقوه برای نوزاد مضر است. تمام اسکن های بارداری که انجام می شود باید همیشه برای اهداف پزشکی و مطابق با دستورالعمل ها انجام گردد.

بهترین زمان برای گرفتن اولتراسوند 3 بعدی و 4 بعدی چه زمانی است؟

زمان ایده آل برای انجام یک اسکن سه بعدی از جنین، بستگی به این دارد که چه زمانی پزشک تشخیص دهد که نیاز به انجام این نوع اسکن است. به عنوان مثال اگر پزشک در یک اولتراسوند معمولی یک مورد مشکوک یا ناهنجاری مشاهده کند، برای تشخیص دقیق و بهتر، اولتراسوند سه بعدی را تجویز می کند. با این حال، برای گرفتن تصویر از کودک برای یادگاری از طریق اسکن سه بعدی، بهتر است این کار را زمانی انجام دهید که بافت های نرم کافی مانند چربی روی صورت کودک تشکیل شده باشد. این دوره معمولا بین هفته 28 تا 30 است. اگر قبل از هفته بیست و هشتم یک اسکن سه بعدی انجام دهید، به دلیل اندازه کوچک نوزاد، ممکن است تصاویر نوزاد آنطور که انتظار می رود واضح نباشد. در عین حال، منتظر ماندن تا بعد از هفته سی ام ممکن است شانس دریافت تصویر واضح را کاهش دهد زیرا اندازه کودک و کاهش سطح مایعات ممکن است دید گرفتن تصویر را با مشکل روبرو کند.