رادیوگرافی تک دندان یا پری اپیکال چیست؟

رادیوگرافی تک دندان یا پری اپیکال یکی از رایج ترین اشکال رادیوگرافی است که در دندان پزشکی انجام می گیرد. در زمان انجام تری اپیکال فیلم را در دهان بیمار قرار می دهند. سپس از دندان یا محل مورد نظر تصویر رادیوگرافی تهیه می کنند. این نوع عکس رادیوگرافی به دندان پزشکان اجازه می دهد ریشه، استخوان های اطراف دندان و تاج را به خوبی مشاهده کنند. اما مهم ترین ویژگی که این روش دارد این است که رادیوگرافی تک دندان امکان تشخیص و بررسی مشکلاتی را که در ریشه ی دندان، انتهای ریشه و میزان آسیبی که به استخوان های اطراف دندان وارد شده است را ایجاد می کند. 
به همین دلیل است که استفاده از روش رادیوگرافی تک دندان به عنوان یکی از گرافی های مورد علاقه ی متخصصان عصب کشی یا اندودنتیست ها شناخته می شود. 
دستگاه های رادیوگرافی پری اپیکال این امکان را دارد که از یک یا چند دندان محدود تصویر تهیه کند. این شیوه ی تصویربرداری می تواند وضعیت کامل دندان ها و بافت های پیرامون آن را نشان می دهد. 
دلیل نامگذاری این شیوه ی رادیوگرافی به عنوان پری اپیکال این است که امکان تشخیص ضایعه در اطراف نوک ریشه یا اپکس را به وجود می آورد. از دیگر کاربردهای این روش بررسی لبه های crest استخوانی در اطراف دندان و همچنین استفاده برای تشخیص پوسیدگی بین دندان ها می باشد.

دستگاه رادیوگرافی تک دندان چیست؟

دستگاه رادیوگرافی تک دندان یا پری اپیکال به صورت داخلی درون دهان بیماران قرار می گیرد. از این دستگاه به منظور تصویر برداری از چند یا یک دندان استفاده می کنند. در روش پری اپیکال فیلم رادیوگرافی مورد نظر را در درون دهان و قسمت پشت دندانی که نیاز به تصویر برداری دارد قرار می دهند. سپس با استفاده از تابش اشعه ی ایکس که از بیرون تابیده می شود تصویر دندان مورد نظر بر روی فیلم تصویربرداری ایجاد می شود. 
دستگاه های رادیوگرافی تک دندان به عنوان یکی از متداول ترین و ساده ترین تجهیزات پرتوی تشخیصی در درمان دندانپزشکی به شمار می آیند. با توجه به اینکه قدرت این دستگاه ها کم است اما میزان دوز اشعه ای که بدن افراد می رسد به دلیل نزدیکی اشعه به پوست بالا است.
استفاده از این دستگاه ها باعث شده است تصویربرداری از دندان مورد نظر در دهان بیمار انجام شود و عکس های باکیفیتی در اختیار دندانپزشکان قرار بگیرد. این عکس ها در فرمت های مناسبی تهیه می شوند که امکان نمایش در مانیتور و کاغذ را دارند.

در چه مواردی از رادیوگرافی تک دندان استفاده می شود؟

استفاده از رادیوگرافی پری اپیکال بر خلاف رادیوگرافی کامل دندان، زمانی لازم است که آسیب های احتمالی درون دهان با چشم های غیر مسلح قابل دیدن نمی باشد. استفاده از این روش باعث می شود که دندانپزشکان بتوانند کل دندان که شامل تاج، ریشه، بافت استخوانی، راس و فضای پربودنتال را مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهند. 
این دستگاه از بخش های مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

• تیوب اشعه ی ایکس
• اپلیکاتور
• پایه ها و بازوهای نگهدارنده
• ژنراتور
• سوئیچ پرتودهی
• فیلم رادیوگرافی تک دندان و دستگاه ظهور

برای درمان ریشه دندان در روش پری اپیکال 4 عکس رادیوگرافی تهیه می شود. عکس های اولیه امکان بررسی وضعیت ریشه ها را نشان می دهند. به این ترتیب دندانپزشک می تواند با استفاده از عکس دوم طول سوزن یا فایل را در کانال دندان مشاهده می کنند. عکس سوم کمک می کند که مواد مخصوص دندانپزشکی تمام طول ریشه را پر کند. در آخرین تصویر امکان تایید کیفیت ریشه دندان وجود دارد.

رادیوگرافی پری اپیکال جهت موارد زیر استفاده می شود:

1. مشاهده و بررسی وضعیت فضای پریودنتال 
2. امکان بررسی و تحلیل فرایند اندودنتیک پیش، در حین انجام و پس از آن وجود خواهد داشت.
3. تشخیص آسیب ها و صدمه های پری اپیکال در پیرامون دندان نظیر وجود کیست های پری اپیکال
4. امکان بررسی و تشخیص پوسیدگی هایی که در دندان ها وجود دارد با هدف دسته بندی آن ها با توجه به تاثیری که بر عاج، مینا یا عصب دندان گذاشته اند. 
5. امکان بررسی گرانولوم ها، حفره ها، کیست ها و دیگر آسیب هایی که در دندان ها وجود دارد.
6. ارزیابی دندان ها پس از صدمه دیدن
7. استفاده از آن برای ایمپلنت کردن دندان ها

رادیوگرافی تک دندان چگونه انجام می گیرد؟

رادیوگرافی پری اپیکال به وسیله ی استفاده از صفحات کوچک رادیوگرافیک انجام می شود. به این ترتیب که صفحات را درون دهان بیمار قرار می دهند و آن ها را به وسیله ی اشعه ی ایکس از خارج تحت تاثیر قرار می دهند. این دستگاه ها مجهز به سنسورهایی هستند که قابلیت ایجاد یک تصویر دیجیتالی باکیفیت را از دندان های مختلف به وجود می آورند. گاهی وقت ها این تصاویر به شکل مستقیم بر روی صفحات ظاهر می شوند. در برخی موارد برای تعیین موقعیت دقیق از دستگاه هایی استفاده می کنند که از قابلیت موقعیت یابی دقیقی برخوردار هستند که امکان تشخیص دقیق بافت ها را به وجود می آورد. در زمان انجام فرایند تصویربرداری بیمار باید عضلات دهان خود را در حالت آرام قرار دهد و از حرکت اضافی اجتناب کند تا تصاویر شفافی را دریافت کنند.

مزایای رادیوگرافی تک دندان

1. رادیوگرافی تک دندان نسبت به شیوه های رادیوگرافی های معمولی از مزیت های زیادی برخوردار است. این مزایا شامل:
2. به کار بردن نقره برای تهیه تصاویر که موجب آلودگی کمتر محیط زیست می شود. 
3. امکان ذخیره کردن تصاویر بدون نیاز به چاپ آن ها
4. امکان به اشتراک گذاری بسیار سریع از تصاویر تهیه شده میان دندانپزشک و رادیولوژیست
5. نسبت به روش های دیگر بیماران در معرض تابش اشعه ی کمتری قرار می گیرند.
6. استفاده از روش پری اپیکال نیاز به تکرار رادیوگرافی را که به علت خطاهای تصویری ایجاد می شد کاهش می دهد.
7. افزایش دقت در تصاویر به دست آمده
8. استفاده از روش تری اپیکال باعث می شود که درمان دندان ها تسریع پیدا کند و با دقت بیشتری انجام بگیرد.

عکسبرداری تک دندان peri apical و bitewing در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی فرمانیه

معمولا این عکس از تک دندان و یا حداکثر ۲ تا ۳ دندان گرفته می‌شود. دستگاه موجود در این مرکز، با برند planmeca می باشد. همچنین سنسور دیجیتال که در دهان بیمار قرار می گیرد با برند vatech می باشد که با توجه به اینکه سیستم پردازش آن DR بوده کیفیت بالایی در عکسبرداری دارد که بالاترین تکنولوژی روز دنیا می باشد. تنها مشکل این سنسور سختی آن و عدم انعطاف در دهان بیمار می باشد که در روش های آنالوگ و CR این مشکل وجود ندارد. ولی با توجه به کیفیت بالای تصاویر، با همکاری و تحمل بیمار˓ تصاویر بسیار با کیفیتی بدست خواهد آمد. کارشناسان با پوشیدن دستکش های لاتکس و کاور کردن سنسور برای هر بیمار و ضد عفونی کردن ست های نگهدارنده سنسور در دهان بیمار با ضد عفونی کننده قدرتمند DECONEX تمام موارد بهداشتی را رعایت می کنند و نگرانی بابت این موضوع در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی فرمانیه وجود ندارد.